Door de brouwerij zelf geleverd
Utrechtse brouwerij daagt iedereen uit thuis (klop)hop te telen
De Utrechtse brouwerij VandeStreek brengt al enkele jaren het bier Klophop uit, een Blondbier gebrouwen van hun eigen gelijknamige hopvariëteit. Deze hop wordt sinds enkele jaren geoogst in Stadstuin Klopvaart maar nu pakken ze het groter aan. De plant is vermeerderd waardoor 1500 ‘stekjes’ vanaf medio april beschikbaar zijn voor iedereen die thuis hop wil telen. Holland Craft Beer ging in Utrecht langs om alles te weten te komen over dit unieke project. "Het wordt interessant wat er qua smaak gebeurt wanneer onze Klophop onder verschillende omstandigheden wordt geteeld."
De redactie treft eigenaar Ronald van de Streek en Jamie Nee bij de brouwerij aan de Ontariodreef in Utrecht. Jamie Nee is normaal gesproken verantwoordelijk voor het artwork van de brouwerij, maar we treffen hem nu als hopboer. Enkele straten van de brouwerij ligt het eigen hopveld, waar de palen net een week omhoog staan. Toch draait dit hopproject niet puur om die plek benadrukken de twee direct. Jamie Nee noemt het liever een hopcoöperatie of -collectief.
“Het is idee is om het grootste hopveld ter wereld te creëren door in heel Nederland, op balkons en achtertuinen, onze hop te groeien.” Van de Streek vult aan: “We stimuleren iedereen die de Klophop thuis gaat telen om dit in september naar de brouwerij te brengen. Dan hebben we net als ieder jaar een Hopoogstfeest, maar dan veel groter. Gezellig samen plukken, uiteraard met een goed glas bier erbij.”
‘Iedereen kan straks hopboer zijn’
Het klinkt als een operatie van formaat, maar het credo is dan ook ‘hoe meer hop hoe beter’. Volgens Van de Streek is het een unieke manier om mensen bij de brouwerij en het totale brouwproces (‘van grond tot mond’) te betrekken. “Ik vind het te gek dat we straks Klophop kunnen brouwen waarvan de hop door heel Nederland is geteeld. Iedereen kan straks hopboer zijn. Het is toch tof als mensen hun visite straks kunnen vertellen over de hop in hun tuin, waar zij nu voor zorgen en waar straks echt bier mee wordt gebrouwen?”
Bij het vermeerderen van de hop uit de Utrechtse stadstuin heeft Hollands Hophuis, hopspecialisten uit Amsterdam, geholpen. Dat was nodig om dit project van de grond te krijgen, vertelt Jamie Nee terwijl hij ons rondleidt bij Klopvaart: “Onze hop die we hier hebben aangetroffen is zo’n vijftig jaar geleden in een permacultuur aangeplant. Die heeft gewoekerd met mannelijke en vrouwelijke planten door elkaar heen. Drie jaar geleden hebben we de plant gecultiveerd en het enigszins geprobeerd te plukken, door de bramen en de bomen heen.”
Aromahop voor traditionele bierstijlen
Van de Streek is bijzonder te spreken over de eigenschappen van de hop en is daarom zo benieuwd naar de oogst uit een andere omgeving. Terroir, de eigenschappen van de bodem, is namelijk behoorlijk bepalend. “Klophop is redelijk kruidig, een beetje richting de Tsjechisch en Duitse variëteiten. Het is een geschikte aromahop voor traditionele bierstijlen, maar het wordt vooral interessant als de hop onder verschillende omstandigheden wordt geteeld. Of dat onder de rook van Rotterdam gebeurt, of op de Veluwe, dat is nogal een verschil.”
Normaal gesproken gaat de Utrechtse brouwer zelf naar de Verenigde Staten, om daar ter plekke hop te selecteren die zij voor hun bieren willen gebruiken. “Cascade hop van de ene kant van de heuvel kan toch net een iets ander karakter hebben dan de andere kant. Dat zal ook voor de Klophop ook gelden: de grond in een plantenbak voor een café op een zonnig terras heeft andere eigenschappen dan de grond in iemands achtertuin.”Hop laten groeien op een caféterras? “Jazeker, we gaan de hop ook bij zoveel mogelijk horecaklanten aanplanten.”
Klophop uiteindelijk groter dan brouwerij zelf
De exacte eigenschappen van de grond, of ‘kleine smaaknuances’ zoals Van de Streek ze noemt, zullen pas worden ontdekt in september, als de oogst binnenkomt. In de tussentijd houdt de brouwerij wel een vinger aan de pols. Sterker nog, alle aspirant-hopboeren kunnen desgewenst worden begeleid en geïnformeerd door hopboer Jamie Nee. “Bij de hopplant zit een agenda. Elke maand is er een ‘hopdate’. Een borrel met met een educatief karakter bij het hopveld in stadstuin Klopvaart. Ik ga daar bijvoorbeeld uitleggen hoe de mensen thuis de hop zo gezond en goed mogelijk kunnen laten groeien. Onderwerpen als bodemverzorging en hoeveelheid water zijn daarin belangrijk.” Van de Streek vult aan: “We hopen dat mensen bereid zijn ons foto’s te sturen van de voortgang bij hun thuis. Dat maakt het zo mooi, dat we het samen doen.”
Het Klophopproject heeft geen verdienmodel. Het draait om positieve aandacht voor bier in het algemeen. De brouwer durft zelfs te dromen van een moment waarop Klophop bij wijze van spreken groter is dan de brouwerij zelf: “Dat er elk jaar weer duizend planten bij komen, waardoor er in Nederland straks zoveel Klophop geteeld wordt dat iedereen zijn oogst naar hun lokale brouwerij kan brengen. Ik hoop daarom dat we iedereen ook kunnen uitdagen om zelf te stekken en te vermeerderen.”
Compost van bierbostel
Of dat dan alles is? Nee, zeker niet! Er zit nóg een noemenswaardig onderdeel aan het project: om op een natuurlijke manier een voedingsrijke bodem te krijgen is namelijk compost nodig. Daar is aan gedacht. Zo wordt de bierbostel door een lokaal ‘creatief tuincentrum’ verwerkt tot compost. “Bostel is perfect om te gebruiken voor thermofilische compost. Dat is levende compost, die enorm veel invloed heeft op de groei- en veerkracht van de plant,” legt Jamie Nee uit terwijl hij trots de eerste hopscheuten uit de grond laat zien.
Die invloeden gaan binnen het project ook getest worden. Door de resultaten van kale grond, een met traditionele kunstmest en een met bierbostel-compost met elkaar te vergelijken. Een interessant experiment waar het project zelfs funding voor krijgt. “Ik vind het mooi dat Jamie zijn kennis over organisch tuinieren gaat delen met iedereen die wil het horen. Elke deelnemer kan later ook compost komen halen voor hun tuin. Dit kunnen ze uiteindelijk weer gebruiken om het volgende jaar opnieuw hop te telen. Dan is het echt circulair,” concludeert Van de Streek trots.
De hopplanten worden vanaf medio april door de brouwerij meegestuurd bij bestellingen in hun webshop.
Meer van dit soort artikelen lezen? Volg ons dan op Facebook! Daar houden we je op de hoogte van de nieuwste artikelen van Holland Craft Beer.
