Weizen

Wat is Weizenbier?

Weizenbier of ‘weissbier’ is een tarwebier dat oorspronkelijk uit Zuid-Duitsland komt. Het is een bier dat gebrouwen wordt met hoge gisting. Gisting is het proces waarbij suiker, in een zuurstofloze omgeving, wordt afgebroken in alcohol en koolzuurgas door gist. Dat proces wordt ook wel fermentatie genoemd. Veel bieren worden gebrouwen met gerstemout, een graansoort die afstamt van de wilde gerst die nog steeds in het Midden-Oosten voorkomt, maar een Weizen bevat ook tarwemout als grondstof. Vaak heeft een Weizenbier een fruitige en kruidige smaak, en een banaan-achtig aroma. Dat komt doordat de gebruikte gisten veel ‘esters’ produceren. Een ester is een organische verbinding die ontstaat vanuit een reactie tussen zuur en alcohol.

 

De geschiedenis van Weizenbier

Het Weizenbier komt oorspronkelijk uit Zuid-Duitsland. Adellijke families die daar leefden verdienden een lange tijd veel geld aan de rechten van het brouwen van een Weizen. Toen in 1872 de Weizenbieren een stuk minder populair werden, kon men er niet genoeg geld meer aan verdienen. Ze besloten de rechten te verkopen. De rechten werden verkocht aan een slimme brouwer die als een van de weinigen toekomst zag in de Weizen toen het niet meer populair was. Georg Schneider was zijn naam. Opeens en zonder een duidelijke reden nam, in de jaren 60, de vraag naar de Weizenbieren weer toe. De ‘’Private Weissbierbrauerei G. Schneider & Sohn GmbH’’ profiteerde natuurlijk van deze plotselinge stijging in populariteit van Weizenbier en tot op de dag van vandaag is de brouwerij, die bekend staat met het bier ‘’Schneider Weisse’’, in handen van de familie Schneider.

Tegenwoordig is de Weizen goed voor ongeveer 10% van de gehele Duitse bierconsumptie. Zelfs buiten Duitsland is de Weizen tegenwoordig een zeer gewaardeerde bierstijl. Er zijn tegenwoordig vier verschillende soorten Weizenbier. De 'Hefeweizen' is een ongefilterd bier dat gist bevat en voor een Weizen een blonde kleur heeft. De 'Dunkelweizen' is ook een ongefilterd bier, maar heeft voor een Weizen een donkere kleur. Dan is er ook nog de 'Kristallweizen', wat een gefilterd bier is en een blonde kleur heeft. De 'Weizenbock' is een bier met een hoog alcoholpercentage. De meeste Weizen bieren zitten tegenwoordig rond de 6% ABV (Alcohol By Volume), terwijl de Weizenbock rond de 8% ABV zit.

 

Het brouwproces van een Weizenbier

Het brouwproces van een Weizenbier heeft van origine een aantal regels van Duitse makelij. Die regels zijn opgenomen in het Reinheitsgebot, maar daarover later meer. Een Weizen mag bijvoorbeeld maximaal maar vier ingrediënten bevatten. Deze vier ingrediënten zijn: een graansoort (tarwe), gist, water en hop. De hop is in een Weizen veel minder aanwezig dan bij een India Pale Ale (IPA) en soms wordt er zelfs helemaal geen hop gebruikt bij het brouwen van een Weizen. Het Weizenbier is dan dus niet bitter en alle fruittonen zijn dan afkomstig uit de gist.

Het gist dat wordt gebruikt bij het brouwen van een Weizenbier is een belangrijke keuze. De gebruikte gisten zorgen namelijk voor veel esters. Deze esters zorgen dus ook voor de fruitige, kruidige smaken die je vaak tegenkomt in een Weizen. Je proeft in een Weizen bijvoorbeeld vaak banaan of kruidnagel.

 

Het Reinheitsgebot

In Duitsland is eeuwenlang wettelijk bepaald geweest welke ingrediënten een bier mag bevatten.

De oorsprong van dit 'Reinheitsgebot' (zuiverheidsgebod) vinden we in het hertogdom Beieren in 1516. Deze Duitse regeling geldt als de oudste warenwet ter wereld. Het verbood de brouwerijen andere ingrediënten dan gemout gerst, water en hop in het brouwproces te gebruiken. Kruiden en vruchten waren dus verboden. In 1987 besloot het Europese Hof dat het verbod op de invoer van (in het buitenland gebrouwen) bier, dat niet volgens het Reinheitsgebot was gebrouwen, het geldende vrije handelsverkeer binnen Europa onrechtmatig beperkte. Het originele Reinheitsgebot bestaat daarom niet meer.

Toch blijven veel Duitse brouwerijen deze principes hanteren, enerzijds omdat ook alle klassieke Duitse bierstijlen hier toch aan voldoen en anderzijds doordat Duitse brouwerijen in de loop der eeuwen tóch manieren hebben ontwikkeld om specifieke smaken te ontwikkelen, zoals de Weizengist, zuur- en rookmouten, en daar trots op zijn.

 

Het Weizenbier glas

Ga je weleens op wintersport of kom je regelmatig op het terras? Dan weet je waarschijnlijk wel dat je een Weizenbier uit een hoog, slank glas drinkt. Toch zijn er ook veel mensen die een Weizenbier drinken uit een 0,5L bierpul. In principe maakt het niet uit of je en Weizen drinkt uit een hoog en slank glas of een bierpul, de smaak blijft hetzelfde en daar gaat het uiteindelijk om.

Schenk je zelf je Weizenbier in? Houd je glas dan bijna helemaal horizontaal. Zodra je begint met inschenken zie je meteen een schuimkraag ontstaan. De tarwe zorgt namelijk voor een goede schuimstabiliteit en ongefilterd bier geeft doorgaans het koolzuur sneller vrij dan gefilterde bieren. Tijdens het schenken draai je het glas langzaam rechter op. Uiteindelijk zal er in het bierflesje een kleine bodem overblijven. Dit bodempje bevat een beetje gist en dit schenk je als laatst in het glas. Zo zie je het gist elegant door je bier zweven. Bij een Weizenbier is het, net als bij alle andere bieren, onnodig om af te schuimen. Laat de schuimkraag lekker zijn gang gaan, dat is het lekkerst!

 

Foodpairing met Weizenbier

Weizen is een experimenteel bier waar tegenwoordig de gekste ingrediënten aan toegevoegd worden. Dit zorgt ervoor dat deze biersoort geweldig is om te combineren met allerlei gerechten.

Door het lage gehalte aan hop is een Weizenbier dus niet bitter. Het is desondanks toch lekker fris en fruitig, mits goed gekoeld. Op het terras zie je een Weizen vaker in de zomer dan in de overige seizoenen, het past dus ook perfect bij frisse zomerse gerechten. Combineer een Weizen met een lekkere zomerse salade of bij bijvoorbeeld een Mexicaans gerecht. Net als Mexicaanse gerechten kent het Weizenbier namelijk ook een kruidige smaak. Het zachte mondgevoel en de relatieve zoetheid combineren mooi met pikante gerechten. Leef je graag gezond, maar hou je ook van een biertje? Combineer een glas Weizenbier dan gewoon met een stuk fruit. Heerlijk!

 

 

Wat is het verschil tussen een Weizen en een witbier?

Vaak hoor je dat een Weizen en een witbier als gelijk worden gezien. Dit is echter niet helemaal het geval. Als je even snel kijkt, zou je denken dat Weizenbier, vertaald, hetzelfde is als witbier, wat dus niet zo is. Het woord ‘Weizen’ betekent niets anders dan tarwe, het ingrediënt van een Weizenbier. Het Duitse bier is dus niet vernoemd naar de kleur.

Witbier is een van oorsprong Belgische variant op Weizen, waarbij lastig te zeggen is welke soort eerder bestond. Hoewel de mogelijkheid dat wit een vertaalfout is van Weizen doet vermoeden dat de Duitsers eerder waren.

In tegenstelling tot Weizen bevat witbier vaak wél specerijen en hop, worden er gisten gebruikt die minder esters produceren en doorgaans zit er minder tarwe in, vaak zelfs ongemout.

Al dorst gekregen? Les die dorst dan met een van deze heerlijke en unieke Weizenbiertjes. Proost!